Kategoria filmów wojennych jest niezwykle rozbudowana. Mimo, że to trudny temat, od wielu lat nieustannie pojawiają się nowe pozycje. Wśród tytułów możemy znaleźć takie przedstawiające brutalną wojnę i drastyczne sceny, walkę głównych bohaterów o przetrwanie, ale i poruszające historie osób, które musiały żyć, tworzyć i dać sobie radę w obliczu wojny. Niektóre filmy wojenne zostały uznane za jedne z najlepszych filmów wszechczasów. Niezależnie od przedstawionej epoki, wszyscy mają coś znaczącego do powiedzenia o ludzkiej naturze i odwiecznym pytaniu, dlaczego walczymy.

Obraz wojny w klasycznych filmach

Wydawać by się mogło, że największe wojny już za nami, ale filmy wojenne nieustannie są tworzone. W opinii niektórych jest to celowy zabieg by cały czas przedstawiać i przypominać nam jak potworne bywają wojny i jak wiele możemy stracić.

Wśród klasyków wojennych z pewnością można wyróżnić takie tytuły jak „Szeregowiec Ryan” czy „Ścieżki chwały”.

Szeregowiec Ryan

To dzieło Steven’a Spielberg’a, to pierwszy film jaki przychodzi nam na myśl, gdy myślimy o kategorii filmów o wojnie. Wzruszająca, a jednocześnie pełna brutalności i odwagi historia jednego z czterech braci Ryanów. Trzech z nich zginęło w trackie walk podczas inwazji 6 czerwca 1944 roku.

Po lądowaniu w Normandii grupa ośmiu amerykańskich żołnierzy wyrusza za linie wroga, aby odzyskać jedynego który przeżył – Jamesa Ryana, spadochroniarza, który znalazł się na Francuskiej ziemi. Głównym celem misji ratunkowej jest odnalezienie i bezpieczne sprowadzenie, jedynego ocalałego syna pani Ryan, do domu.

Lądowanie na plaży Omaha nie ma sobie równych pod względem instynktownego obrazu walki. Ta scena to prawie 30 minutowe arcydzieło pełne piasku i krwi, bohaterstwa i zmieszania, tragedii i okrucieństwa. Nie oznacza to, że dalsza część filmu słabnie: od pojedynków snajperów po kulminacyjne oblężenie, epizodyczna podróż Szeregowca Ryana jest naznaczona niezwykłymi scenami oszałamiającej brawury. Tak bardzo, że można wybaczyć reżyserowi trochę zamglone spojrzenie na mecie.

Ścieżki chwały

Daremność i ironia wojny w okopach I wojny światowej jest pokazana, gdy dowódca jednostki w armii francuskiej musi uporać się z buntem swoich ludzi i szukający chwały generał po tym, jak część jego sił pada z powrotem pod ostrzałem w niemożliwym ataku.

Jest to wizja ostatecznej nieludzkości człowieka wobec drugiego człowieka. Wykreowana przez genialnego Stanleya Kubricka, który zatracił się w przedstawianiu wojskowego szaleństwa.

Po odmowie zaatakowania pozycji wroga generał oskarża żołnierzy o tchórzostwo, a dowódca musi ich bronić. Prawnik-pułkownik Kirka Douglasa ma za zadanie przedstawić w sądzie obronę trzech niewinnych żołnierzy, którzy akurat wzięli udział w przegranej potyczce. Oparty na prawdziwej historii francuskich żołnierzy straconych za „tchórzostwo”. Lekcja filmu jest jednak uniwersalna i ponadczasowa: jeśli wojna zmieni nas w potwory nawet poza polem bitwy, nie mamy sensu go prowadzić.

Współczesne filmy wojenne

Najnowsza technologia pozwala na tworzenie niezwykłych efektów specjalnych w tego typu filmach. Dzięki takim zabiegom obrazy te stają się niezwykle atrakcyjne wizualnie i przyciągają widzów przed ekrany. Nie miniemy się z prawdą, gdy użyjemy stwierdzenia, że najlepsze filmy wojenne powstają właśnie teraz.

Bękarty wojny

Jeden z lepszych filmów Quentina Tarantino. Historia toczy się podczas II Wojny Światowej, na terenie Francji, która była wtedy okupowana przez nazistów. Splatają się dwie odrębne historie, które mają taki sam cel.

Młoda żydówka przysięgła zemstę na nazistach za śmierć swojej rodziny. Udaje jej się zaaranżować znakomitą premierę filmową w prowadzonym przez nią teatrze – przeznaczoną specjalnie dla nazistowskich żołnierzy. Tak duże zbiorowisko wielu wyższych oficerów, przyciąga uwagę Bękartów. Jest to bezwzględna grupa żydowsko-amerykańskich żołnierzy partyzanckich porucznika Aldo Raine’a. Gdy nieustępliwi kaci posuwają się naprzód, a plany młodej dziewczyny zostają wprowadzone w życie, ich drogi krzyżują się i czeka ich pamiętny wieczór, który na zawsze zmieni wojnę i historię.

Przełęcz ocalonych

Niezwykła historia młodego medyka armii amerykańskiej, który służył podczas II wojny światowej. Desmond Doss odmawia zabijania ludzi, dzięki swojej niezwykłości zostaje pierwszym człowiekiem w historii Ameryki, który otrzymał Medal Honoru bez oddania strzału.

Historia oparta na prawdziwych wydarzeniach. Film przedstawia nie tylko zmagania młodego żołnierza, ale także piekło na Ziemi, jakim była przełęcz Hacksaw Ridge (Przełęcz ocalonych).

Dunkierka

Maj/czerwiec 1940. Czterysta tysięcy brytyjskich i francuskich żołnierzy zaszyło się we francuskim mieście portowym Dunkierka. Jedynym wyjściem jest morze, a Niemcy mają przewagę w powietrzu, bombardując brytyjskich żołnierzy i statki bez większego sprzeciwu. Sytuacja wygląda strasznie, a Wielka Brytania w desperacji wysyła cywilne łodzie, aby spróbować ewakuować oblężone siły.

Moc wstrząsającego, dramatycznego odtworzenia ewakuacji Dunkierki przez Christophera Nolana polega na tym, że stara się, z prawdziwym sukcesem, nie sprawić, by wszystko to wyglądało jak kolejny film wojenny. Zamiast tego pojawia się nieprzyjemne poczucie dziwnego wydarzenia rozwijającego się w ten niepoznawalny sposób, którego mogli doświadczyć uwięzieni. Dunkierka wzbudza podziw i jest alienująca, tak jak powinna być.

1917

Kwiecień 1917. Dwóch brytyjskich żołnierzy zostaje wysłanych, aby dostarczyć pilną wiadomość do odizolowanego pułku. Jeśli wiadomość nie dotrze na czas, pułk wpadnie w pułapkę i zostanie zmasakrowany. Aby dostać się do niego, muszą przejść przez terytorium wroga. Czas jest najważniejszy, a podróż jest pełna niebezpieczeństw.

Film zdobył w 2020 roku aż 3 Oscary w kategoriach: Najlepsze efekty specjalne, Najlepsze zdjęcia, Najlepszy dźwięk. Jest to niezwykłe dzieło w którym można się zatracić.

Inne oblicze wojny

Filmy wojenne to nie tylko te o bezpośrednich starciach na polach bitwy. Do kategorii filmów wojennych zaliczamy także filmy osadzone w czasach wojny, ale skupiające się na innych aspektach codziennego życia.

Złodziejka książek

Historia została przedstawiona na tle okropnego świata z II wojny światowej w samych Niemczech. Młoda bohaterka, Liesel, przytłoczona ogromem i brutalnością wojny odnajduje pocieszenie w kradzieży książek i możliwości dzielenia się nimi z innymi ludźmi.

Oprócz historii Liesel, poznajemy także perypetie uchodźczyni żydowskiej, która nielegalnie ukrywa się w piwnicy u rodziców młodej bohaterki.

Chłopiec w pasiastej piżamie

Niezwykła i miażdżąca serce historia ośmioletniego Bruno. Chłopiec jest synem dowódcy SS, pewnego dnia z całą rodziną muszą przenieść się na wieś, gdzie jego ojciec zaczyna zarządzać obozem koncentracyjnym.

Bruno jest chroniony przez rodziców przed brutalnym obrazem II wojny światowej – do czasu, gdy samodzielnie zaczyna odkrywać okolice nowego domu. Poznaje i zaprzyjaźnia się z Szmulem. Z tym, że jego nowy przyjaciel jest Żydem i znajduje się z drucianym płotem. Jednak to nie przeszkadza chłopcom w przyjaźni, do czasu…

Jojo Rabbit

Satyra na II wojnę światową opowiadająca o samotnym niemieckim chłopcu imieniem Jojo, którego światopogląd zostaje wywrócony do góry nogami, gdy odkrywa, że jego samotna matka ukrywa na swoim strychu młodą żydowską dziewczynę. Wspomagany jedynie przez swojego idiotycznego wyimaginowanego przyjaciela, Adolfa Hitlera, Jojo musi stawić czoła ślepemu nacjonalizmowi.